De minor Werken in Gedwongen Kader bereidt je voor op het werken met volwassenen, jongeren en kinderen die in aanraking zijn gekomen met justitie en daarom gedwongen hulpverlening moeten accepteren. Werken met mensen die gedwongen worden om mee te werken aan hulpverlening vraagt om een andere aanpak dan het werken met mensen die vrijwillig meewerken. Met dit thema gaan we in deze minor aan de slag.  

Inhoud 

De minor bereidt studenten voor op het werken met volwassenen, jongeren en kinderen die in aanraking zijn gekomen met (jeugd-)reclassering of jeugdbescherming of die worden opgenomen in justitiële (jeugd)inrichtingen, TBS-klinieken of forensische afdelingen binnen de psychiatrie.

Omdat de hulpverlening start vanuit een door de omgeving gesignaleerd probleem is de hulp die wordt geboden niet vrijblijvend. Deze vindt plaats binnen een juridisch kader en cliënten moeten deze dan ook aanvaarden en met het gesignaleerde probleem aan de slag vanwege een sanctie of de dreiging daarvan. De cliënt moet dus veelal iets, bijvoorbeeld stoppen met criminaliteit. Daar gaat het echter niet altijd om, bijvoorbeeld in situaties van verwaarlozing thuis of op straat vanwege alcohol en verslaving, psychiatrische stoornissen, problemen in de opvoeding en de gevolgen van huiselijk geweld voor kinderen. Met dergelijke vraagstukken houden professionals die in het gedwongen kader werkzaam zijn zich bezig.

Binnen het gedwongen kader is het de taak van de professional cliënten zodanig te beïnvloeden dat de kans op herhaling kleiner wordt en het perspectief op re-integratie groter. Werken in gedwongen kader vergt dan ook een speciale aanpak en verschilt van het werken in een vrijwillig kader. De positie van de professional brengt met zich mee dat hij let op veiligheid en aandacht heeft voor behandeling en re-integratie in de maatschappij. Hiervoor is binnen het gedwongen kader specifiek nodig dat professionals continu balanceren tussen positioneren, het op juiste wijze hanteren van machts-, gezags- en onmachtssituaties, controleren en beveiligen enerzijds en engageren en begeleiden anderzijds.

Cursussen 

Met deze thema’s gaan we in de minor binnen vijf vakken aan de slag, waarvan vier verplichte vakken en één keuzevak, namelijk:  

Theorie volwassenen (incl. Recht volwassenen)
Je leert hoe het forensisch werkveld eruit ziet, wat de doelgroep kenmerkt en wat qua methodiek van belang is in het begeleiden van mensen die in aanraking komen met justitie. Ook gaan we in op het volwassenenrecht.  

Theorie jeugd (incl. Recht jeugd)
Je leert wat er nodig is in de begeleiding van ouders en kinderen die in aanraking komen met justitie. Ook komt het jeugdrecht aan bod.  

Gespreksvoering volwassenen en jeugd
Je krijgt inzicht in de verschillende gesprekstechnieken die van belang zijn binnen gedwongen hulpverlening en gaat hiermee actief aan de slag. Zo leer je hoe je de dialoog met cliënten kunt aangaan, welke houding daarbij van belang is en hoe je kunt omgaan met bijvoorbeeld weerstand bij je cliënt.  

Forensische psychopathologie
Je verwerft inzicht in de psychopathologie vanuit forensisch perspectief, waarbij centraal staat op welke wijze psychische stoornissen delinquent gedrag kunnen veroorzaken.  

Keuzevakken
Seksualiteit 
Dit is een vak onder meer in het kader van jeugd en de meldcode, waarbij je oefent met praktische handvatten om seksueel gedrag bespreekbaar te maken en seksueel geweld te signaleren en daarop te handelen. Ook komen thema’s aan bod zoals socialisatie en grenzen, seksueel geweld en daderschap. Dit vak is met name interessant in het kader van de SKJ-registratie als jeugdzorgwerker waarin als competentie verdieping op dit thema wordt gevraagd.
Criminologie
Dit vak biedt een theoretische verdieping in de achtergronden van criminaliteit gekoppeld aan situaties in de praktijk.
Ontwikkelingspaden van jeugddelinquentie 
In dit vak wordt gekeken naar delinquent gedrag onder jongeren vanuit ontwikkelingsperspectief. 
Conflicthantering 
In deze cursus oefen je in het omgaan met weerstand en conflicten in gespreksvoering.

In deze minor werk je aan de competenties waarover een forensisch sociale professional moet beschikken. De forensisch sociale professional:  

• is vasthoudend in het nastreven van een effectieve samenwerking met een cliënt die gedwongen is een maatregel of vorm van behandeling of begeleiding te accepteren;  
• is in staat risicovol gedrag te beheersen en gedragsverandering te ondersteunen;  
• is in samenwerking met (netwerk-) partners sturend en richtinggevend wanneer het juridisch kader daartoe aanleiding geeft;  
• legt verantwoording af aan de cliënt, de samenleving en de rechtstaat;  
• komt binnen het gedwongen kader zo veel mogelijk tegemoet aan de zelfbeschikking van een cliënt;  
• blijft mentaal stabiel handelen, vooral tijdens spanningsvolle situaties;  
• handelt op basis van gedeelde normen, ethische standaarden en gezamenlijke professionele verantwoordelijkheid.  

Een propedeuse en 60 EC (bij minder EC in overleg) in de hoofdfase biedt in combinatie met een motivatiebrief voorafgaande aan aanmelding per mail gericht aan de minorcontactpersoon toegang tot de minor.  

Een afgeronde stage in deze of een aanverwante sector is sterk aanbevolen. Een vaste werkplek in het gedwongen kader gedurende deze minor is niet vereist. 

De minor is toegankelijk voor studenten Social Work, Vaktherapie, Pedagogiek en Sociaal Juridische Dienstverlening, HBO-Rechten en Integrale Veiligheidskunde. Daarnaast is de minor ook interessant voor o.a. studenten Toegepaste Psychologie en Verpleegkunde.  Voor studenten Social Work aan de HU met het forensisch accent is deze minor sterk aanbevolen.

Voor deeltijdstudenten kijken we in overleg naar de mogelijkheden voor deelname.  

• Theorie volwassenen en jeugd 
  Verplicht 
  Bosker, J. & Menger, A. (2024). Werken in gedwongen kader, methodiek voor het forensisch sociaal werk (7e herziene druk). Amsterdam: SWP. ISBN 9789085602675
• Recht in gedwongen kader 
  Verplicht 
  Simons, P. (2022). Juridische aspecten van forensische dwangzorg en (vermoedens van) huiselijk geweld. Den Haag: Boom Juridisch
• Gespreksvoering Deel A: Context Volwassenen & Deel B: Context Jeugd 
  Verplicht 
  Delfos, M. F. (2020) Luister je wel naar mij? Deel 1: Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar (2018e druk). Amsterdam: SWP. ISBN: 9789085600992
  Delfos, M. F. (2021). Ik heb ook wat te vertellen! Deel 2: Communiceren met pubers en adolescenten (10e druk). Amsterdam: SWP. ISBN: 9789088507069
  Bosker, J. & Menger, A. (2024). Werken in gedwongen kader, methodiek voor het forensisch sociaal werk (7e herziene druk). Amsterdam: SWP. ISBN 9789085602675
  Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering: Een methode om mensen voor te bereiden op verandering (3e editie). Gorinchem: Ekklesia. ISBN: 9789075569704
  Van Merendonk, S. (2014). Waaier motiverende gespreksvoering. Gorinchem: Ekklesia. ISBN: 9789075569728
  Abonnement DialogueTrainer. ISBN: 9789083163444
  
  Aanbevolen 
  De Bruin, L. (2016). Oplossingsgericht behandelen en coachen: 365 voor therapeuten en coaches. Amsterdam: Hogrefe. ISBN: 9789492297143  (Dit is een waaier met gespreksvragen)
  Groot, K. (2002). Waar halen ze het lef vandaan? Omgaan met agressief gedrag. Zaltbommel: Thema. ISBN: 9789058711922
• Forensische psychopathologie 
  Verplicht 
  Goethals, K., Meynen, G., & Popma, A. (2019). Leerboek forensische psychiatrie. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN: 9789024430086
  Hummelen, J. W., Verkes, R. J., & Van der Wolf, M. J. F. (2018). Forensische psychiatrie en de rechtspraktijk. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN: 9789058983152
  Bosker, J. & Menger, A. (2024). Werken in gedwongen kader, methodiek voor het forensisch sociaal werk (7e herziene druk). Amsterdam: SWP. ISBN 9789085602675
  Abonnement DialogueTrainer. ISBN: 9789083163444
  
  Aanbevolen 
  Blansjaar, B. A., Beukers, M. M., & Van Kordelaar, W. F. (2008). Stoornis en delict. Handboek psychiatrische en psychologische rapportage in strafzaken. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN: 9789058981424
  Vandereycken, W., Hoogduin, C. A., & Emmelkamp, P. (2008). Handboek Psychopathologie: Deel 1 Basisbegrippen (4e druk). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. ISBN: 9789031353095
• Keuzevakken 
  Let op, schaf de boeken aan van het keuzevak waarvoor je kiest! 
  
  Seksualiteit
  Verplicht 
  Höing, M., Janssen, J., Boer, A., & Liebregths, M. (2017). Bespreekbaar maken van seksualiteit en intimiteit. Bussum: Coutinho. ISBN: 9789046905838 
  
  Aanbevolen
  Bicanic, I. & Korver, R. (2020). Dicht bij huis. Amsterdam: De Arbeiderspers. ISBN 9789029541725 
  Heemelaar, M. (2017). Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening (4e druk). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. ISBN: 9789036819275
  Criminologie
  Van Dijk, J., Huisman, W., & Nieuwbeerta, P. (2018). Actuele Criminologie (10e editie). Den Haag: SDU. ISBN: 9789012402279
  Ontwikkelingspaden van jeugddelinquentie
  Literatuur die via Canvas beschikbaar wordt gesteld.
  Conflicthantering
  Dupont, V., & Taghon, G. (2020). Antwoorden op agressie en grensoverschrijdend gedrag: Praktijkboek voor onderwijs, zorg en welzijn (2e druk). Kalmthout: Pelckmans. ISBN: 9789463371667. 

De vaste lesdagen van de minor zijn maandag en dinsdag.  

We streven naar een zo hoog mogelijke aanwezigheid met het oog op het leerproces en de samenwerking (zeker bij vakken waarin de nadruk ligt op training en/of groepswerk) en bieden tegelijkertijd zo veel mogelijk flexibiliteit, maatwerk en ruimte voor zelfstudie, passend bij de professionele houding die van minorstudenten mag worden verwacht. 

De les- en toetsroosters worden, met uitzondering van de eerste onderwijsperiode van het studiejaar (start september), altijd vier weken voor de start van iedere onderwijsperiode op Mijn Rooster geplaatst. Het rooster voor de eerste onderwijsperiode van het studiejaar is drie weken voor de start vindbaar op de site. Op Mijn Rooster is altijd het meest actuele rooster zichtbaar. 
 
Op de HU mag voltijdonderwijs geroosterd worden tussen 08.30 en 19.00 uur. 

De minor kent diverse toetsvormen. Zo zijn er open vragen tentamens, maar ook groepsverslagen en een acteurstoets. 

Ondertekende leerovereenkomsten kunnen tot en met 28 juni 2024 worden geüpload in Osiris Aanmelding, zie de instructie op de leerovereenkomst of check onze site. Leerovereenkomsten die ná 28 juni worden ontvangen, zullen niet in behandeling worden genomen.

Let op: Leerovereenkomsten worden in behandeling genomen op volgorde van binnenkomst in Osiris Aanmelding (first come, first serve). Een ingediende leerovereenkomst geeft pas recht op een plek binnen een minor als er sprake is van het volgende:
* de minor is nog niet vol: elke minor heeft een maximum aantal plekken per periode;
* de student heeft de leerovereenkomst compleet ingediend (inclusief eigen gegevens en handtekening en stempel eigen examencommissie);
* HU heeft de leerovereenkomst ondertekend en gestempeld.