Door het evolueren van de westerse stijl van leven en het daarop inspelen van de voedingsmiddelenindustrie is in onze samenleving een groot aanbod aan voedingsmiddelen beschikbaar gekomen waarvan de karakteristieken zijn grote variatie met aandacht voor versheid en gebruiksgemak.

 

In de voedingsmiddelenindustrie is sprake van een meer of minder lange keten tussen primair product en uiteindelijk te consumeren product. Aan het eind van die keten verlangt de consument een kwalitatief goed product van constante kwaliteit terwijl de primaire producten aan het begin van de keten een normale natuurlijke variatie kennen.

 

Zo'n product van constante kwaliteit, afgestemd op de life style van individuen kan geleverd worden door de voedingsmiddelenindustrie. Om dat te kunnen bereiken is het begrijpen en procesmatig beheersen van de verschillende stappen in de keten noodzakelijk, evenals inzicht in de samenhang ervan. Mede doordat voedselproducten zowel geografisch als in de productieketen een steeds langere weg afleggen voor ze als eindproduct bij de consument arriveren, worden veiligheidsaspecten steeds belangrijker. De grootschaligheid van en lange ketens binnen voedselproductiesystemen brengen aanzienlijke risico's met zich mee.

Bij alle veranderingen in voedselaanbod en voedingsgewoonten is de veiligheid van het voedingspakket belangrijk. Het borgen van de voedselkwaliteit is echter geen eenvoudige zaak. Ons voedingspakket vormt een complex mengsel waarvan de samenstelling bij lange na niet bekend is maar waarvan we op grond van ervaring en ten dele op basis van wetenschappelijk onderzoek weten dat het betrekkelijk veilig is. Die veiligheid hangt zowel af van de stoffen/levend materiaal welke in het voedingsmiddel aanwezig zijn als van aanleg. Ouderen zijn bijvoorbeeld vaak gevoeliger voor voedselinfecties dan jonge volwassenen Zo ook zijn sommige personen allergisch voor bepaalde voedingsmiddelen zoals schaaldieren of chocolade en verdragen sommige bevolkingsgroepen voedingsmiddelen zoals melk die tot de standaardvoeding van andere groepen horen, niet. Bij de beoordeling van de veiligheid van nieuwe voedingsmiddelen die op de markt verschijnen is dus voorzichtigheid geboden.

 

Inhoud

In het eerste blok van de cursus wordt ingegaan op wat gezonde voeding is, op (grootschalige) voedselproductiesystemen en op de mogelijkheden van functional foods en functional genomics voor onze voeding.

 

In het tweede blok passeren de verschillende bedreigingen voor onze gezondheid die samenhangen met de huidige wijze van voedselproductie en ons voedingspatroon, de revue. Het gaat onder meer om de (toxicologische) effecten van contaminanten, natuurlijke toxinen, voedseladditieven en ziekteverwekkende micro-organismen.

 

In het derde blok staat de betekenis van risicoschatting, risico-evaluatie en risicobeheersing voor voedselveiligheid centraal. Ook wordt aandacht besteed aan risicoperceptie en risicocommunicatie. Dit laatste is van belang omdat gebleken is dat risicoschattingen door de consument doorgaans niet overeenkomen met die welke zijn uitgevoerd op basis van aanvaarde wetenschappelijke criteria.

De verantwoordelijkheid voor de voedselveiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid, gedragen door drie partijen: de overheid, de producenten en de consument. In het laatste blok van de cursus wordt ingegaan op kwaliteitsborging en het (Europese) voedselveiligheidsbeleid.

In deze cursus komen de verschillende aspecten in realtie met voedselveiligheid op een geintegreerde wijze aan de orde.

Propedeutisch examen behaald.

De cursus vereist (bio)chemische en biologische kennis op propedeuseniveau; ook basale toxicologische kennis is gewenst.
Een goede (passieve) beheersing van de Engelse is taal noodzakelijk.

De cursus bestaat uit een tekstboek, een werkboek en enkele publicaties van het International Life Sciences Institute.

Deze cursus heeft een vast startmoment in kwartiel 3 (februari). 

De docent organiseert een begeleid studietraject in kwartiel 3 (van februari tot half april) dat open staat voor alle ingeschreven studenten. 
Tijdens het begeleidingstraject is er een f2f bijeenkomst op een Themadag in studiecentrum Utrecht en er is een online introductiebijeenkomst, die je kunt bijwonen via de cursussite in de digitale leeromgeving.

Tentamenvorm: opdracht

Tentamendata: Volgens afspraak.

Als student (na inschrijving) kun je via de cursussite in de digitale leeromgeving naar discussiegroepen. Hier kun je met medestudenten en begeleider informatie uitwisselen en discussiëren over de leerstof. 

Je dient je begin januari hiervoor in te schrijven. Na start van het derde kwartiel is inschrijven niet meer mogelijk.

Voor verdere info: Gezondheid in perspectief: voeding en milieu