In deze minor leer je hoe je van betekenis kunt zijn voor jeugdigen, gezinnen en andere betrokkenen in het jeugddomein. Hoe kun je werkelijk verschil maken? Je leert werken vanuit een basishouding waarin presentie centraal staat. Presentie betekent dat je aandachtig aanwezig bent, dat je steeds het contact aangaat en de ruimte neemt om iemand te leren kennen zodat je er écht kunt zijn voor die ander. Daarnaast leer je inspelen op maatschappelijke uitdagingen waar de jeugd van tegenwoordig mee te maken krijgt. Tot slot leer je in de minor hoe je problemen bij jeugdigen en gezinnen tijdig kunt signaleren en voorkomen door te werken aan preventie. Hieronder worden deze thema’s van de minor nader toegelicht:

Het verschil maken als professional

In de minor wordt onderzocht wat betekenisvolle zorg is, wat cruciale momenten voor cliënten zijn en hoe professionals het verschil kunnen maken. Je gaat vervolgens met je persoonlijke ontwikkeling aan de slag om te ontdekken wat jou kleurt als mens en hoe jij in de toekomst het verschil wil maken voor jeugdigen en gezinnen die (tijdelijk) ondersteuning nodig hebben.

Werken vanuit de presentiebenadering

De presentiebenadering ziet zorg als relationeel. Er wordt gekeken hoe je een betekenisvolle relatie met de ander kunt opbouwen, die nodig is om goede en passende zorg te geven. Hierbij is de behoefte van de ander om gezien, gehoord en gewaardeerd te worden heel belangrijk. Je leert deze benadering toe te passen in de praktijk, door middel van een stage of een project bij een organisatie. De presentiebenadering is in alle zorgcontexten relevant en werkt bijzonder goed voor moeilijk bereikbare doelgroepen en mensen met complexe problematieken. Naast deze benadering wordt er in de minor ook aandacht besteed aan wat jij nodig hebt om in balans te blijven in het werk en hoe je je als professional kunt blijven ontwikkelen.

Aandacht voor de bredere maatschappelijke context

Tijdens deze minor ga je kijken naar nieuwe sociaal maatschappelijke dilemma’s en vraagstukken binnen het jeugddomein, die ontstaan als gevolg van snelle maatschappelijke veranderingen en onzekerheden over de toekomst. Denk hierbij aan individualisering, de invloed van social media, effecten van de coronacrisis, groeiende polarisatie, toenemende prestatiedruk en de verwachting dat jongeren participeren en zich binden aan de samenleving. Vanuit casuïstiek onderzoek je wat de impact is op de leefwereld van jeugdigen en hun omgeving. Vervolgens onderzoek je wat de behoeften van jeugdigen, gezinnen, groepen en gemeenschappen zijn en wat er nodig is om het welzijn van mensen te bevorderen. In de minor is specifieke aandacht voor wat jongeren nodig hebben om op een goede manier toe te groeien naar volwassenheid.

Werken aan preventie

Je leert wat er aan passende hulp en ondersteuning geboden kan worden om het welzijn en de ontwikkelkansen van jeugdigen in de samenleving te bevorderen. Preventie betekent niet alleen het voorkomen van problemen, maar ook het tijdig signaleren en vroeg interveniëren. Je leert hoe je dit vorm kunt geven in de context van transitie en transformatie in het Jeugd domein. Het ontdekken van grotere verbanden en verbinden van mensen staan hierbij centraal. Hiervoor organiseer je een preventieactiviteit, waarmee je bijdraagt aan verandering in het werkveld.

Signaleren: Wat beweegt de jeugd van tegenwoordig?

• De student signaleert vanuit een houding van ‘not knowing’ een sociaal maatschappelijk vraagstuk in de praktijk gerelateerd aan het domein jeugd en samenleving.
• De student sluit aan bij de leefwereld van de ander en onderzoekt de betekenis van het sociaal- maatschappelijke vraagstuk vanuit een meervoudig perspectief.

Analyseren en onderbouwen: Hoe kun jij begrijpen wat er voor de ander op het spel staat?

• De student analyseert welke factoren van invloed zijn op het sociaal maatschappelijk vraagstuk op micro-, meso- en macroniveau, waarbij de student kijkt naar zowel kansen als bedreigingen.
• De student past relevante kennis over de ontwikkeling en begeleiding van jeugdigen en gezinnen toe.

Versterken: Hoe ben jij van betekenis voor de ander en jezelf?

• De student werkt vanuit de presentiebenadering en onderbouwt gemaakte keuzes vanuit theorie en praktijk.
• De student verbindt en werkt samen in het belang van jeugdigen, opvoeders en samenleving.
• De student werkt systeemgericht waarbij hij/ zij om kan gaan met (soms tegenstrijdige) belangen.
• De student werkt aan zelfzorg door eigen talenten, krachten, grenzen en ontwikkelpunten te verbinden aan het professionele handelen.

Profileren: Hoe werk jij aan de samenleving van morgen?

• De student ontwerpt een preventieactiviteit die een betekenisvolle bijdrage levert aan het sociaal maatschappelijk vraagstuk en aansluit bij de behoeften van betrokkenen.
• De student komt tot een eigen visie op het betekenisvol werken met jeugdigen en samenleving en verantwoordt dit vanuit de literatuur en praktijk.

Om deel te nemen aan deze minor moet je je propedeuse hebben gehaald. Ben je afkomstig van een andere hogeschool dan heb je toestemming nodig van de examencommissie van jouw opleiding om deze minor te volgen.

Gewenste kennis, houding en vaardigheden
Je bent in staat goed contact te maken en hebt basisgespreksvaardigheden opgedaan, zodat je kunt communiceren met jeugdigen en ouders. Ook heb je kennis opgedaan t.a.v. het vakgebied mens en gedrag. Specifieke kennis wordt verder aangebracht in de minor, maar je hebt wel sociaal perspectief zodat je deze thema’s kunt plaatsen.

Je kunt op jezelf reflecteren en hebt een nieuwsgierige houding. Daarnaast ben je gemotiveerd om in de minor aan de slag te gaan met je persoonlijke ontwikkeling. Je pakt regie over je eigen leerproces.

Studenten van diverse opleidingen zijn welkom in deze minor. In een intakegesprek bespreken we de verwachtingen met elkaar en kijken we of je voldoende basis hebt ontwikkeld om deel te nemen aan de minor.

Het meest kansrijk zijn studenten die een bachelor volgen binnen het sociale domein en die gemotiveerd zijn voor de kernelementen van deze minor: preventie, presentie en actuele maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de jeugd van tegenwoordig. Voorbeelden van kansrijke HBO- opleidingen zijn Pedagogiek, Sociale Studies, HRM, Toegepaste psychologie, Pabo, Verpleegkunde en Sportkunde.

Studenten die geen opleiding volgen binnen het sociale domein, maar wel interesse hebben om deze minor te volgen, kunnen hun motivatie voor de minor in een intakegesprek toelichten. Op deze manier kan er wederzijds en in verbinding met elkaar onderzocht worden of je voldoende basis hebt ontwikkeld om deel te nemen aan de minor óf wat je (binnen welke termijn) nog dient te ontwikkelen om een reële kans op studiesucces te creëren.

Deze minor gaat door bij een minimum van 20 deelnemers

Beurskens, E., Van der Linde, M. & Baart, A. (2019). Praktijkboek Presentie. Bussum: Coutinho.

De bijeenkomsten op school of online worden op een maandag, dinsdag en vrijdag gepland. De woensdag en donderdag zijn elke week gereserveerd voor de praktijk.

Bij de start van de minor wordt er door een introductie gewerkt aan de groepsdynamica en het in verbinding brengen met elkaar. Daarnaast zijn er studentcoaches die de ontwikkeling van de student volgen en begeleiden. Iedere student wordt ingedeeld in een studiebegeleidingsgroep (SB- groep). Tijdens groepsbijeenkomsten en individuele gesprekken word je begeleid in jouw leerproces. We werken met een startpunt-, tussen- en eindmeting gedurende de minor en dagen studenten daarbij uit om stil te staan en te reflecteren op hun eigen ontwikkeling.  

Binnen de minor maken we gebruik van innovatieve concepten in het onderwijsprogramma. Voorbeelden die hierin terugkomen zijn ervaringen opdoen in Virtual Reality omgeving en serious gaming gericht op werken met gezinnen met meervoudige complexe problematiek. Daarnaast maken we ook gebruik van problem boxes om te oefenen met het onderdompelen in de leefwereld van de ander en werken we met groepsdynamische processen. Verschillen tussen studenten t.a.v. voorkennis, motivatie en studiegedrag worden opgepakt door samen te leren in sharing communities. Voorkennis wordt geactiveerd door online e- clips en opdrachten. Ook is er online mogelijkheid voor extra verdieping in thema's.

Opbouw van het onderwijsprogramma
De minor kent als opbouw 4 themablokken: Blok 1 start met signaleren van sociaal maatschappelijk vraagstukken in de praktijk. In blok 2 analyseren we het gesignaleerde sociaal maatschappelijk vraagstuk en wordt er relevante kennis opgedaan en toegepast over de ontwikkeling en begeleiding van jeugdigen en opvoeders. In blok 3 staat het versterken van talenten centraal. Tijdens dit blok ligt de nadruk op de eigen ontwikkeling. Je sluit de minor af met blok 4, waarin je opgedane kennis en ervaringen omzet in een preventieactiviteit. Daarnaast ontwikkel je een visie op het betekenisvol werken met jeugdigen en samenleving.

De leeruitkomsten worden getoetst door middel van een portfoliotoets en criterium gericht interview aan het eind van de minor.

In de toets verantwoord je jouw  ontwikkeling op het gebied van kennis, houding en vaardigheden op basis van de leeruitkomsten. Dit doe je door bewijsstukken te verzamelen van jouw leerproces en verworven competenties, onderbouwd met methodische en theoretische kennis. Je geeft jouw eigen kleur als professional aan het portfolio, door jouw eigen praktijk centraal te stellen en verbinding te maken met jouw eigen professionalisering en visie, relevant voorjouw major.

Voertaal: Nederlands
Locatie: Eindhoven
Fulltime
Startmoment: september
Periode: periode 1 en 2 (september 2023 – februari 2024)
Studiepunten: 30 EC
Duur: 2 perioden, 20 weken

Contact
Algemene informatie: Minor FHSS
E-mail: minor-fhss@fontys.nl