Wil jij je breed oriënteren op vernieuwingsonderwijs en ondertussen jezelf specialiseren in montessori of daltononderwijs? Dan is dit voor jou de juiste minor! Door te studeren in Amsterdam maak je kennis met de diversiteit van de grote stad; niet alleen in mensen en culturen, maar ook in verschillende scholen die heel eigen ideeën over onderwijs in de praktijk vormgeven.

Je oriënteert jezelf in brede zin op vernieuwingsonderwijs in verleden, heden en toekomst. Daarnaast maak je een specifieke keuze voor één van twee onderwijsconcepten waarin je jezelf gaat specialiseren: montessori of daltononderwijs. Tijdens de minor werk je o.a. toe naar het voorbereiden en uitvoeren van jouw ideale dag volgens het concept dat jij hebt gekozen. Het minoronderzoek biedt kans om te verdiepen. Ook staan we stil bij het werken met kinderen met speciale behoeften in jouw klas. Door de kansen van het kind te verbinden aan het gekozen onderwijsconcept worden de mogelijkheden bestudeerd om deze leerlingen goed te begeleiden. Daarnaast is er uitgebreid aandacht voor jouw persoonlijke professionele ontwikkeling als leerkracht.

Deze minor wordt door studenten ervaren als goede voorbereiding voor de lio-stage.

 Citaat student van deze minor: 

"Het ontwerpen van de ideale lesdag was mijn favoriete studieonderdeel. Ik heb met deze minor zoveel geleerd. Heel blij met mijn keuze!"

Als specialist in het daltononderwijs verdiep je je in het gedachtegoed van Helen Parkhust) en de 5 kernwaarden van het daltononderwijs (zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken, reflectie en effectiviteit). Je leert hoe je deze kernwaarden kunt vertalen naar jouw onderwijs.

Werken in het montessori-onderwijs vergt kennis van de theorie van Maria Montessori en de vertaalslag naar het werken in de praktijk. Tijdens deze specialisatie verken je het montessori onderwijsveld wereldwijd, het montessorimateriaal en de specifieke werkwijze om zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en socialisatie bij kinderen te bevorderen. De montessori theorie biedt vele werkvormen die mogelijk zijn bij het werken in een heterogene groep. Je ontwikkelt jezelf in korte tijd tot een startende montessori leraar.

Studenten hebben tevens de mogelijkheid om aansluitend op de minor de lio-stage en het afstudeeronderzoek uit te voeren op een school van het gekozen concept. Op deze manier kan een aanvullend –landelijk erkend-  montessoridiploma of daltoncertificaat worden behaald. Voor het behalen van het daltoncertificaat moet aan het einde van de opleiding op minimaal twee verschillende daltonscholen zijn stagegelopen.

Studenten van andere pabo's, deeltijdstudenten, maar zeker ook studenten lerarenopleidingen VO zijn van harte uitgenodigd deel te nemen aan deze minor. We hebben hier goede ervaringen mee.  We raden aan contact op te nemen met de coördinator van de minor montessori dalton.

1. De student kent verschillende leer- en ontwikkelingstheorieën en de relatie hiervan met de theorie en praktijk van montessori of daltononderwijs.
2. De student kent de ontwikkeling van het jonge en oudere kind en de specifieke didactieken van het gekozen concept.
3. De student weet wat er wordt verstaan onder de pedagogische kwaliteit van onderwijs en kent verschillende wijzen waarop scholen en leraren de onderwijskwaliteit kunnen verantwoorden. 
4. De student kan de theorie van het gekozen concept toepassen en maakt gebruik van specifieke didactieken en pedagogisch handelen. 
5. De student kent kenmerken van kinderen met speciale behoeften en weet hierop aan te sluiten in de onderwijspraktijk. 
6. De student reflecteert op het eigen handelen in de praktijk en ontwikkelt een eigen onderwijsvisie.

Als maatstaf voor het niveau wordt de hbo-standaard gebruikt. Voor deze minor is '1. Een gedegen theoretische basis' en '3. - Professioneel vakmanschap' relevant.

Alle studenten met kennis van onderwijs en opvoeding en ervaring (stage) in lesgeven zijn toelaatbaar. Studenten van buiten FOO hebben toestemming nodig van hun examencommissie.

Studenten zijn beschikbaar om stage te lopen op een (geselecteerde) basisschool voor montessori of daltononderwijs op een van de opleidingsscholen van de Pabo HvA in Amsterdam (of nabije omgeving).

De minor kent een voltijdse studiebelasting van 40 uren per week, inclusief twee stagedagen en één dag waarop onderwijs wordt geroosterd (niet 's avonds).

Studenten Kies op Maat zijn toelaatbaar op basis van dezelfde toelatingseisen zoals hierboven beschreven. Studenten van lerarenopleidingen buiten de PABO HvA worden van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze minor. We hebben goede ervaringen met studenten van buiten de PABO HvA.

"Docenten doen het geweldig samen, hebben erg veel kennis en brengen deze met de nodige enthousiasme aan ons als studenten over. Hun manier van lesgeven spreekt erg aan en stimuleert ons zowel als student als in ons toekomstig leraarschap!"

Mininum aantal studenten: 15
Maximaal aantal studenten: 40

In de minor wordt gebruik gemaakt van de meest actuele en relevante literatuur. Vlak voor aanvang van de minor wordt de definitieve literatuurlijst bekend gemaakt. Onderstaande lijst kan daarom wijzigen. 

Literatuur die in deze minor gebruikt wordt: 

Daltononderwijs 

Berends, R. (2011). Helen Parkhurst, Grondlegster van het Daltononderwijs. Deventer: Ten Brink Meppel.

Berends, R., & Van Slochteren, H. V. O. (2023). Dalton: Lef (2e  ed.).  Dalton University Press. 

Berends, R. (2020). Groep 3 Daltonproof. Uitgeverij Saxion Progressive Education University Press.

Clarke, S. (2016). Leren zichtbaar maken met formatieve assessment . Rotterdam: Bazalt 

Delfos, M.F. (2003). Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar. Druk 14 of latere drukken. Amsterdam: SWP.

Förrer, M. e.a. (derde herdruk 2011). Coöperatief leren in het basisonderwijs. Giethoorn: Ten Brink. (niet meer nieuw te verkrijgen)

Förrer, M. e.a. (2011). Coöperatief leren binnen passend onderwijs. Giethoorn: Ten Brink. 

Sins, P., Berends, R., Tolkamp, J., e.a.(2018).  ISELF. Uitgeverij Saxion Progressive Education University Press

Diverse artikelen en inhoud van de colleges (powerpoints). 

Montessorionderwijs

Delfos, M.F. (2003). Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar. Druk 14.

Amsterdam: SWP.

Hendriksen, J. & Pelgrom, E. (2013). En Nú: Montessori! Enschede: AVE.IK.

Montessori, M. (1929). De Methode. De ontdekking van het kind. Amsterdam: Montessori-Pierson Publishing Company.

Montessori, M. (1949). Het brein van het jonge kind (voorheen: Aan de basis van het leven). Amsterdam: Montessori-Pierson Publishing Company. 

Montessori, M. (1953). Door het kind naar een nieuwe wereld. Amsterdam: Montessori-Pierson Publishing Company.

Stefels, M. & Rubinstein, M. (2007). Montessorischolen in beweging. Apeldoorn: Garant uitgevers. Te bestellen via website montessori vereniging: www.montessori.nl.

Sins, P., Berends, R., Tolkamp, J., e.a.(2018).  ISELF. Uitgeverij Saxion Progressive Education University Press

Diverse artikelen en inhoud van de colleges (powerpoints). 

Aanvullende literatuur

Naast deze boeken ga je je verdiepen in aanvullende literatuur t.b.v. de uitvoering van de verschillende opdrachten. Je kunt docenten altijd advies vragen met het oog op actuele en relevante literatuur.

Maandag en dinsdag: stage.

Woensdag en vrijdag: zelfstudie.

Donderdag (tussen 9.20 – 17.00 uur)  en een vrijdagochtend t.b.v. museumbezoek.

De minor kent twee stageweken.

De minor heeft collegevrije weken en een laatste college- en stagevrije maand  ingeroosterd om in rust aan opdrachten en toetsen te kunnen werken.

Contacturen:
8 uur + stage op maandag en dinsdag.

Studieonderdeel  - Toetsvorm - Ects.
Stage A + B - Stagebeoordeling (toets praktijk) - 5 + 5

Specialisatie Montessori/Dalton 1- (toets schriftelijk) - 3 
   
Handelingsgericht werken - (opdracht) -  2

De leraar in actie - (opdracht) - 3

Specialisatie Montessori/Dalton 2 - (toets schriftelijk) - 5

Intervisie op  - (toets mondeling) - 3  
professionele ontwikkeling

Minoronderzoek - (paper/verslag/scriptie) - 4

Totaal: 30 EC

Herkansingen vinden plaats binnen het semester waarin de minor wordt gegeven.

Wanneer een student een onderdeel niet succesvol heeft afgerond in de onderwijsperiode waarin zij het onderwijs van de minor heeft gevolgd dan kan de student alsnog de minor afronden tijdens volgende onderwijsperiode(n) van de betreffende minor.

Wordt een minor niet meer aangeboden of is de inhoud van de minor herzien, dan biedt de opleiding in het daarop volgende studiejaar nog tweemaal de gelegenheid tot het afronden van de minor.

Vragen over de minor?
Contact Mirjam Stefels, m.stefels@hva.nl

Vragen over de Kies op Maat-procedure?
Contact Lia Stip, minoren-foo@hva.nl

Kosten aanschaf boeken: €250.

Let op: De inschrijfperiode voor HvA-studenten is eerder dan de inschrijfperiode voor niet-HvA-studenten. Dit kan tot gevolg hebben dat de minor al vol is voor de inschrijfperiode via Kies op Maat start. De minor komt in dat geval te vervallen.

Aanmeldingen worden op volgorde van binnenkomst ondertekende leerovereenkomsten in behandeling genomen.