In de dagelijkse beroepspraktijk krijg je als leraar, pedagoog of hulpverlener zeker te maken met kinderen en jongeren met specifieke ontwikkelingsbehoeften en/of leer- en gedragsproblemen. Dat is onderdeel van je vak; niet eenvoudig, maar wel heel uitdagend. Het vraagt veel van je vakmanschap, je invoelingsvermogen en je creativiteit.

In deze minor staat niet het ‘probleem van het kind’ centraal, maar jouw handelen als professional in complexe onderwijs- en opvoedingssituaties. We richten ons op het uitbreiden van jouw kennis, het vergroten van jouw handelingsrepertoire (met name voor wat betreft het omgaan met sociaal-emotionele, gedrags- en werkhoudingsproblemen), en op het ontwikkelen van
jouw eigen visie. We richten ons specifiek op het omgaan met kinderen met speciale behoeften binnen het onderwijs, dus binnen de schoolse setting van (speciaal) basisonderwijs en (speciaal) voortgezet onderwijs.

In de studiebijeenkomsten zoomen we in op praktijkervaringen (o.a. video en casussen) en we verdiepen ons in de theorie. Daarnaast kijken we naar actuele vraagstukken op het gebied van passend onderwijs of jeugdzorg. Studenten dragen actief bij aan het verzorgen van de studiebijeenkomsten. Multidisciplinair samenwerken, in de zin van het samenwerken ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen met studenten van verschillende opleidingen, zit verweven in een deel van de opdrachten.

De student:

1. kan analyseren hoe een school haar beleid en praktijk afstemt op de speciale behoeften van leerlingen*, met specifieke aandacht voor de rol van de zorgstructuur;

2. kan uitleggen welke kennis en vaardigheden een docent nodig heeft om kinderen* met speciale behoeften effectief te begeleiden;

3. kent belangrijke actuele ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en opvoeding voor leerlingen met speciale behoeften en kan deze in context plaatsen;

4. kent de achtergronden van het voeren van ondersteuningsgesprekken met leerlingen met speciale behoeften.

5. beschikt over de vaardigheid om deze gesprekken uit te voeren, zodat er contact wordt gemaakt met de leerling en er concrete afspraken worden gemaakt;

6. kan aangeven wat de kenmerken zijn van leerlingen met speciale behoeften op het gebied van sociaal emotioneel leren en gedrag;

7. kan aangeven wat achtergronden en oorzaken zijn van speciale behoeften, en welke ondersteuning deze leerlingen nodig hebben;

8. kan de kenmerken benoemen van een aantal ontwikkelingsstoornissen en psychische en psychiatrische problemen, en kan in algemene zin aangeven wat adequate aanpakken zijn.

9. begrijpt de principes van handelingsgericht werken en is in staat deze toe te passen bij het plannen, uitvoeren en evalueren van onderwijsinterventies voor leerlingen in de basisschool, met aandacht voor hun individuele behoeften en mogelijkheden;

10. heeft kennis van trauma en kent de effecten ervan, herkent en begrijpt het gedrag van getraumatiseerde leerlingen en kan adequaat inspelen op de onderwijsbehoeften van getraumatiseerde leerlingen.

Alle studenten met kennis van onderwijs, zorg, hulpverlening en opvoeding zijn toelaatbaar. De minor is geschikt voor voltijd-, dag/avond en deeltijdstudenten, mits beschikbaar tijdens de contacturen. Enige voorkennis en ervaring met betrekking tot kinderen met speciale behoeften is wenselijk. Verder is het van belang dat jouw schriftelijk Nederlandse taalgebruik op niveau is en dat je de basis beheerst van onderzoeksmatig denken en handelen.

Je loopt wekelijks stage op maandag en dinsdag op een school voor speciaal onderwijs. Voorafgaand aan de minor, in december, worden deelnemende studenten uitgenodigd om een voorkeur aan te geven voor stageplaatsen uit een
samengestelde lijst met scholen in het speciaal basisonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs. Je kiest een eerste en tweede voorkeur. Op basis van deze keuzes maakt het stagebureau een voorlopige indeling, waarna je een kennismakingsgesprek voert met een van de scholen om te bepalen of er een goede match is.

Voor KOM-studenten is het in overleg met de coördinator mogelijk om een eigen stageschool voor speciaal onderwijs aan te dragen.

Tijdens je stage voer je verschillende taken uit. Je staat deels in de groep, met specifieke aandacht voor het omgaan met kinderen met speciale behoeften. Daarnaast werk je met individuele leerlingen of groepjes en voer je gerichte praktijkopdrachten uit die aansluiten bij de leerdoelen van de minor.

Verplichte basisliteratuur wordt jaarlijks geactualiseerd en is op dit moment:

1. Delfos, M.F. (2022). Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen vier en twaalf jaar. SWP. OF Delfos, M.F. (2021). Ik heb ook wat te vertellen! Communiceren met kinderen en jeugdigen. SWP.

2. Rigter, J. & Hintum, M. van. (2021). Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen. Coutinho.

3. Coppens, L. (2023). Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen. SWP.

Je loopt stage op maandag en dinsdag. Op donderdag volg je de hele dag lessen en werkgroepen. Enkele vrijdagen zijn
gereserveerd voor onderwijsactiviteiten of schoolbezoeken. Daarnaast kun je op vrijdagen tijd inplannen om afspraken te maken met je werkgroep. Woensdag is een roostervrije dag.

Deze roosterplanning is onder voorbehoud, je kan hier geen rechten aan ontlenen.

Herkansingen vinden plaats binnen het semester waarin de minor wordt gegeven.

Vragen over de minor?

Contacteer Natascha Koene via n.m.koene@hva.nl

 

Vragen over de Kies op Maat-procedure?

Contacteer Lia Stip via minoren-foo@hva.nl

 

Aanmeldingen worden op volgorde van binnenkomst ondertekende leerovereenkomsten in behandeling genomen.