21-3-2023: deze minor is opgesplitst in minor ABOA en ABAS

Veel afgestudeerden hebben de ambitie om zelfstandig aan de slag te gaan als agrarisch ondernemer. Hierbij krijgen ze te maken met veel verschillende zaken.

In deze minor leer je de belangrijkste zaken die spelen rondom de bedrijfsovername kennen en kun je deze toepassen in een praktijksituatie. Tevens is het van belang de belangrijkste zaken rondom de bedrijfsovername overzichtelijk in kaart te brengen.

De problematiek rondom de bedrijfsovername is zeer complex, waarbij bedrijfseconomische, juridische, sociale en fiscale zaken een rol spelen.

In de toekomst zullen bedrijven waarschijnlijk meer en meer afhankelijk worden van de resultaten die bij verwerking of toelevering behaald worden. Van een HBO afgestudeerde ondernemer mag verwacht worden dat hij ook kennis en inzicht heeft in de problematiek die op dergelijke bedrijven spelen. Hij is in staat om ontwikkelingen in deze sectoren identificeren en kan de gevolgen voor het eigen primaire bedrijf overzien.

Na de lessen ben je ook in staat om bijvoorbeeld als bestuurder van een coöperatie een inhoudelijke bijdrage te leveren in de discussie over het beleid van deze bedrijven.

Beroepstaken:
- De potentiële opvolger, als toekomstig agrarisch ondernemer.
- Daarnaast is deze minor geschikt voor diegene die optreedt als adviseur gespecialiseerd in bedrijfsopvolging.
- Ook wordt van een agrarisch ondernemer op HBO niveau verwacht dat men kennis heeft van toeleverde en afnemende organisaties waarmee de ondernemer te maken heeft. Deze zijn van belang voor de continuïteit van zijn bedrijf.
- Hij is in staat  een zinvolle bijdrage te leveren aan de discussie  over het beleid van deze ondernemingen en kan een bestuurstaak op niveau vervullen.

Na het volgen van deze minor:

• Kun je een ondernemingsplan maken voor de komende 10-15 jaar
• Ben je in staat de risico’s van je onderneming in beeld te brengen en te managen
• Ben je in staat om de resultaten van toeleverende en afnemende bedrijven te beoordelen.
• Kun je met kennis van zaken een bijdrage leveren in het bepalen van het beleid en bestuur van diverse ondernemingen (coöperaties).

Hiervoor heb je nodig:

• kennis van de regelgeving rondom de bedrijfsovername (pacht, erfpacht, Europese regelgeving, landbouwbeleid, familierecht, erfrecht)
• fiscale kennis (herinvesteringsreserve, landbouwvrijstelling, investeringsaftrek e.d.)
• kennis van bedrijfsbegrotingen primair bedrijf
• kennis van de afzetstructuur /organisatie
• kennis van coöperatieve ondernemingsvorm
• kennis van de jaarverslaggeving van de coöperaties
• kennis van financiering van coöperaties/ coöperatieleer

Competenties:

Leiding geven (bestuurder)
Is in staat om als bestuurder van en coöperatie de belangen van een doelgroep te behartigen, en richting te geven aan te verwachten toekomstige ontwikkelingen.
Heeft in de rol als bestuurder overzicht over toekomstige ontwikkelingen in de sector.
Is in staat leiding te geven in bestuurlijk verband, aan mede ondernemers.
Stelt zich pro-actief op m.b.t. verwachte ontwikkelingen, toont hierbij eigen initiatief, en komt op eigen initiatief met voorstellen voor nieuw beleid.
Is in staat om de diverse rollen in een bijeenkomst te vervullen.
Heeft inzicht in de werkzaamheden en verantwoordelijkheden van het bestuur van een coöperatie/vereniging.

Samenwerken (aantonen dat met de betrokkenen in alle redelijkheid een goed doordacht plan is opgesteld)
Zorgt voor een goede sfeer en gaat zorgvuldig om met de belangen van anderen, kan weerstanden en conflicten overwinnen en benut de kennis en ervaring van alle leden om een gezamenlijk doel te bereiken.

Presenteren
Kan een boodschap over een bepaald onderwerp op de meest doeltreffende manier duidelijk en overtuigend overbrengen.

Organiseren (heel duidelijk, Bsc niveau!!)
Plant en voert activiteiten uit, zet daarbij mensen en middelen effectief in, bewaakt de voortgang, stuurt zo nodig bij en bereikt het beoogde resultaat. (heeft een overnameplan voor de komende 10/15 jaar gemaakt en houd rekening met veranderende omstandigheden in de omgeving)

Ondernemen
Ziet kansen en zet deze voor eigen risico om in het beoogde resultaat

Duurzaam handelen (aantonen rentmeesterschap)
Verantwoordt eigen handelen met respect voor waarden, normen en is gericht op evenwichtig gebruik  van beschikbare bronnen zonder de rationaliteit uit het oog te verliezen.

Globaliseren
Is in staat internationale ontwikkelingen te volgen en hierop eventueel te anticiperen.

Niet alle competenties hoeven aan de orde te komen, maak op basis van je eigen werkzaamheden en ontwikkeling hieruit een keuze van minimaal 4 competenties.

Kennis:
Eindniveau 3: 

• Risk management (leveringsrechten, uittreding, winstdeling, prijsbepaling, continuïteit op lange termijn.)
• Belastingrecht (doorschuiven, afrekenen, lijfrente,…)
• Wet- en regelgeving (ondernemingsvormen w.o. openbare vennootschap, pacht, toeslagrechten, productierechten)
• Bestuurlijke organisatie (coöperaties)
• Bedrijfseconomie en coöperatie: financiering, reserveringsbeleid, historie, recente ontwikkelingen (Avebe, For Farmers, Cosun, Agrifirm, FrieslandCampina), financiële verslaglegging (resultaat van de coöperatie, verdeling van het resultaat).

Het gaat hierbij vooral om specialistische kennis gericht op het uitvoeren van de beroepstaken.

Deze minor is geschikt voor zowel studenten Voedsel en Groen als Bedrijfskundige richtingen.
Daarnaast is de minor uitermate geschikt om te worden gevolgd door anderen met voldoende achtergrondkennis. Affiniteit met het primaire bedrijf is wenselijk.

De algemene opleiding in de hoofdfase mag voldoende worden verondersteld om deze minor te kunnen volgen. Hier is al aandacht besteed aan de vakgebieden als bedrijfseconomie, bedrijfsadministratie, belastingen en organisatiekunde.

Belangstellenden buiten onze opleiding dienen aan te tonen dat men ook over deze algemene kennis van de betreffende vakgebieden beschikt. Deze kennis wordt in de minor toegepast en verdiept.

Om deze minor te volgen kan men:

• een technische bedrijfsanalyse maken
• een financiële analyse /bedrijfsbegroting maken in excel

Te beheersen theorie:

• vergelijkings/analysegegevens accountantskantoren, LEI, banken
• basiskennis van de bedrijfseconomie

Deze minor wordt aangeboden in semester 2 op de donderdagen in de weken: 7, 10, 12, 14, 19, 21 en 23.
Tussendoor werk je aan opdrachten bij bedrijven. 

Assessment, inclusief portfolio en leertaken (ABOB1)
Examinering/inlevering in week: 25
Beoordeling: 
ECTS: 7
Minimaal voldoende

Opdracht bedrijfsovernameplan (ABOB3)
Examinering/inlevering in week: Opdracht (T4)
Beoordeling: Minimaal 5,0
ECTS: 2
Gemiddelde eindcijfer dient minimaal een 6,0 te zijn

Opdracht jaarverslag (ABOB4)
Examinering/inlevering in week: Opdracht (T4)
Beoordeling: Minimaal 5,0
ECTS: 2
Gemiddelde eindcijfer dient minimaal een 6,0 te zijn

Opdracht bestuurder (ABOB5)
Examinering/inlevering in week: Opdracht (T4)
Beoordeling: Minimaal 5,0
ECTS: 2
Gemiddelde eindcijfer dient minimaal een 6,0 te zijn

Opdracht bedrijfsopvolging (ABOB6)
Examinering/inlevering in week: Opdracht (T4)
Beoordeling: Minimaal 5,0
ECTS: 2
Gemiddelde eindcijfer dient minimaal een 6,0 te zijn

Het assessment bestaat uit een Final Assessment op grond van een portfolio (zie hoofdstuk 3). Dit portfolio en de leertaken moeten voldoende zijn om te kunnen deelnemen aan het assessment.

Je bent geslaagd en verdient 15 studiepunten voor deze minor als:

-       het Final Assessment met minimaal een voldoende is beoordeeld;
-       het portfolio en de leertaken met minimaal een voldoende is beoordeeld;
-       het eindcijfer van de examens/opdrachten minimaal een 6,0 is. 

Ter ondersteuning van de vaardigheden in de leertaken worden een aantal trainingen / presentaties aangeboden (zie hoofdstuk x, vaardigheden leerlijn). Deze kunnen bv. betrekking hebben op:

-       Adviseren vanuit de jaarrekening
-       Verdieping agrarisch belastingrecht
-       Advisering van cliënten
-       Besturen coöperaties/verenigingen

Assessment:
De volgende zaken dien je hiervoor uit te werken:
-het schrijven van een bedrijfsovernamevoorstel, inclusief fiscale consequenties, (verslag)
-het analyseren van een jaarverslag van een groter bedrijf waar in de toekomst zaken mee gedaan kan worden (verslag)
-het zelfstandig uitwerken van een bepaald onderwerp wat te maken heeft met besturen of de coöperatieve onderneming.(verslag)
-uitwerken 2 coöperatievergaderingen en een interview met een bestuurder

Deze worden in het assessment besproken

Daarnaast dien je schriftelijk een evaluatie te geven van de competenties die je in deze minor verder hebt ontwikkeld. Deze zullen mede op basis dit verslag  worden besproken en beoordeeld in het assessment.