De Nederlandse natuur staat onder druk. Daarom dat ervoor gekozen wordt steeds meer nieuwe natuur te ontwikkelen en robuuster te maken. Lijkt het je wat om ruimtelijke natuurplannen te maken? Wil je leren welke factoren belangrijk zijn en wil je jouw plan aansprekend presenteren op vakkundig gemaakte kaarten? Dan is de minor Natuurontwikkeling iets voor jou!

Je leert hoe natuur in elkaar zit, in het veld en op school. Je leert welke factoren belangrijk zijn voor succes en je leert ook wat er mis kan gaan. Na deze minor kan je als natuurontwikkelaar aan de slag. Maar je zult ook weten wat je nog niet weet. Over natuur ben je nooit uitgeleerd.

Geen enkel ander land is zo op de schop gegaan als Nederland. Mensen hebben een grote stempel gedrukt op ons landschap. Zowat elke vierkante meter natuur heeft een gebruiksfunctie gekregen en is daarmee 'in productie gegaan'. Al vanaf de vorige eeuw wordt middels natuurontwikkeling natuur hersteld of nieuwe natuur gecreëerd.

Natuurherstel en -ontwikkeling gaat niet vanzelf. Aan de hand van referentiebeelden wordt gestreefd naar herstel van de oorspronkelijk vegetatie. Maar vaak zit er van alles in de weg. De bodem is 'opgeladen' met meststoffen, het waterpeil is te laag, de natuurlijke fluctuatie in grondwaterstand is afwezig of ecologische verbindingszones ontbreken. Ecologen maken daarom inrichtingsplannen

Natuurontwikkeling
In deze minor doe jij de kennis en de vaardigheden op om dit te kunnen. Er zijn twee excursies. We beginnen op Texel, waar we gaan kijken naar verschillende natuurtypes die snel in elkaar kunnen overgaan. Later gaan we nog naar stroomdalgraslanden en stadecologie kijken in Deventer. Je volgt colleges en oefent in het maken van aansprekend kaartmateriaal.

We werken vanuit de landschapsecologie. Het is belangrijk dat je de samenhang en afhankelijkheid tussen dieren, planten en de abiotiek leert te begrijpen. Je doet zelf onderzoek in een natuurgebied. Je doet vegetatieopnamen en analyseert landschap, bodem en water. In werkcolleges worden deze gegevens verder uitgewerkt. Dieren spelen ook een belangrijke rol. We gaan kijken welke soorten waar voorkomen en hoe ze elkaar en het ecosysteem beïnvloeden.

Naast dat je lessen volgt op school doe je ook praktijkervaring op. Dat kan op twee manieren.

• Je draait minimaal 168 uur mee bij een ecologisch adviesbureau, gemeente, provincie, waterschap of terreinbeheerder.
• Of werkt een grotere onderzoeks- en adviesopdracht voor één van deze partijen uit.

Voor beide opties geldt dat je minimaal een natuurontwikkelingsopdracht uitwerkt. Deze opdracht kan gaan over het herinrichten van een bepaald gebied, maar kan ook gaan over de ecologie van een soort en dat daar de omgeving voor wordt ingericht.

Natuurinrichtingsplan

• Je maakt een inrichtingsplan en verwerkt daarin 3-8 GIS-kaarten met toelichting.
• Je bepaalt ontwikkelingsdoelen en verzamelt relevante informatie voor je project.
• Bepaalt, samen met een senior, welke maatregelen genomen kunnen worden om natuurontwikkeling tot stand te brengen.
• Stelt, samen met een senior, een advies op en presenteert dit schriftelijk en mondeling.

GIS voor Natuurontwikkeling

• De student begrijpt wat GIS kan betekenen voor het dagelijkse werk van de ecoloog.
• De student is in staat om geschikte datasets te verzamelen en te beoordelen voor ecologische kaarten.
• De student is in staat om tekeningen te georefereren en te digitaliseren
• De student is in staat om vectordatasets te visualiseren en te analyseren in QGIS
• De student begrijpt de meerwaarde van rasterdata voor ecologische vraagstukken en kan rasteranalyses uitvoeren op satellietbeelden en hoogtemodellen
• De student maakt kennis met het vakgebied van remote sensing en kan zelf een image classification uitvoeren op basis van eigen veldwerk
• De student is in staat om cartografisch correcte kaartproducten te maken als voorbereiding op het assessment.

Systeemanalyse

• De student kan een landschapsecologische systeemanalyse volgens het rangordemodel uitvoeren en daarin de onderlinge en interne samenhang aangeven.
• De student legt uit hoe hydrologie en bodem een rol speelt in de vegetatieontwikkeling.
• De student beoordeelt voor een gebied welke abiotische knelpunten of beperkingen er zijn en wat de gevolgen daarvan zijn voor de ecologie.
• Student is in staat dier-dier en plant-dier interacties te beschrijven en de belangrijkste voor het ecosysteem aan te wijzen.
• Student kan voor ieder niveau van het rangordemodel de invloed van de mens op dat niveau uitleggen.
• De student is in staat om met systeemanalyse een onderbouwd advies te geven voor natuurinrichting en -beheer.

Je hebt een stageplek of opdracht geregeld voor aanvang van de minor in september. Meer informatie een eisen hieraan ontvang je via de coördinator.

Je kunt de volgende beroepstaken uitvoeren: ecologische inventarisaties uitvoeren; (veld)onderzoek uitvoeren en verslagleggen. De studenten van de Hbo-majors Toegepaste Biologie en gerelateerde studies voldoen aan bovenstaande eisen. De minor staat ook open voor studenten van andere majors mits de voorkennis voldoende aansluit. In dat geval zal kan de coördinator een (online) intakegesprek inplannen.

• Naam:                                  Landschapsecologie - laag voor laag leren combineren.

  Uitgever:                              Wageningen Academic Publishers

  ISBN:                                    9789086863747

Semester 1 2025-2026

Donderdagen in de weken 35-52; 1-3

Code: ANAT01
Naam: Natuurinrichtingsplan
Studiepunten: 7
Type examen: Assessment
Periode: 1 en 2

Code: ANAT02
Naam: Systeemanalyse
Studiepunten: 4
Type examen: Opdracht
Periode: 1 en 2

Code: ANAT03
Naam: Systeemanalyse
Studiepunten: 4
Type examen: Opdracht
Periode: 1 en 2

Wanneer je kiest voor deze minor, raden we je aan deze te combineren met één van onze andere (ecologisch) adviesminors.  Hiermee kan je jouw profiel als adviseur verder uitdiepen. Je werkleerplek of opdracht kan ook met deze minoren worden gecombineerd. De volgende combinaties worden aanbevolen:

• Ecologisch Advies (AECA – 15 EC).
• Onderzoek en advies wilde dieren (AECD - 15EC)
• Toegepaste Aquatische Ecologie (ATAE – 15EC)
• Toegepaste Hydrologie (ATHY – 15EC)
• Natuurinclusieve Stadsontwikkeling (ANSO – 15EC)
• Agro Ecologie (AAEC – 15EC)

Deze minoren samen bieden jou een brede kennis op het gebied van ecologie, soortenonderzoek, gebiedsontwikkeling en advies. Na de afronding van de minor Natuurontwikkeling kun je goed terecht bij ecologische adviesbureaus, gemeenten, provincies, terreinbeherende organisaties en waterschappen. Ecologische advisering is, door de grote vraag naar adviseurs in Nederland, het grootste werkveld voor (toegepast) ecologen.