Business Models for Positive Impact
Onze economie is op dit moment heel erg gericht op onszelf. Zo spreken we graag van concurrentie en competitie. Vreemd eigenlijk, omdat in een samenleving met uitdagende sociaal-maatschappelijke en ecologische uitdagingen zijn veel van die uitdagingen veel te groot voor één onderneming.
Als alternatief zien we op allerlei plekken collectieven naar boven komen: denk aan energie-collectieven en korte ketens waarbij een consument zelf een eigenaar van een deel van de opbrengst van een boerenbedrijf wordt. Oogst je eigen groenten of fruit! Maar ook commerciële bedrijven komen erachter dat een innige samenwerking met andere ondernemingen, bijvoorbeeld in een coöperatie, zeer waardevol kan zijn. Denk aan een broodfonds voor ZZP’ers als alternatief voor een verzekering, aan Broodje Utrecht waarin verschillende lokale producenten samenwerken om de catering over te nemen voor bedrijven als het Wereld Natuurfonds en de Koninklijke Jaarbeurs, en aan sociale ondernemers die allen werken met mensen tot wie de arbeidsmarkt een afstand heeft.
Het werken aan collectief ondernemerschap voor transitie binnen de maatschappelijke opgave Toekomstbestendige Economie, waarin gezocht wordt naar nieuwe economische modellen die een bijdrage leveren aan verduurzaming en circulariteit.
Deze minor kent drie leerlijnen, te weten een kennis- en vaardighedenlijn, een praktijkleerlijn en een individuele leerlijn. Waar gedurende de gehele minor deze drie lijnen terug zullen komen, ligt er in de eerste weken meer nadruk op de kennis- en vaardighedenlijn en wordt naderhand er steeds meer nadruk gelegd op de praktijklijn en individuele lijn. De kennis- en vaardighedenlijn wordt hierin afgestemd op de praktijklijn: wanneer studenten bijvoorbeeld bezig zijn met het in kaart brengen van het netwerk en ecosysteem, zullen zij theoretische handvaten worden geboden om deze in kaart te brengen en zullen ze specialistische onderzoeksvaardigheden meekrijgen.
Kijk voor meer informatie de video:
Leerdoelen
- Student is in staat om een complex probleem in de samenleving en de hierbij relevante stakeholders in kaart te brengenen de rol van deze stakeholders op waarde te schatten bij het komen tot positieve impact op dit probleem. Dit vraagt kennis van netwerken en (eco)systemen, het vermogen om vanuit een kritisch analytisch kader te komen tot de kern van het complexe probleem, om stakeholder mapping, op waarde te schatten en het in co-creatie bepalen van een positionering voor de collectieve waardegedreven onderneming;
- Student is in staat om van deze stakeholders de fijn- en pijnpunten en mogelijkheden en belemmeringen in kaart te brengen in relatie tot deelneming aan een collectieve waardegedreven onderneming van deze stakeholders. Dit vraagt om het empathisch vermogen om zich in te kunnen leven in de verschillende stakeholders, het kritisch analytisch vermogen om door te vragen naar de kern van de mogelijkheden en belemmeringen en het kunnen duiden van deze belangen in de context van een collectieve waardegedreven onderneming ;
- Student is in staat om, op basis van design thinking principes, een collectieve waardepropositie en business model te ontwerpen in co-creatie met de beoogde stakeholders en deze ook te valideren. Dit vraagt om kennis van design thinking principes, collaborative business modelling en collective business action, de kennis en vaardigheid van het begeleiden van co-creatie processen, adviesvaardigheden en de onderzoekende en ondernemende attitude die het vraagt om alle potentiële partijen bij het co-creatieproces betrokken te houden;
- Student is in staat om, op basis van design thinking principes, de uitkomsten van het proces van collaboratie business modeling en collectieve waardepropositie om te zetten in een implementatieplan (waarin onder andere governance principes en organisatorische inrichting wordt besproken) op te stellen in co-creatie met de beoogde stakeholders en deze te valideren in de praktijk. Dit vraagt om kennis van governance principes en organisaties van collectieven, de vaardigheid, het vermogen om een doorvertaling te maken van het strategische collaborative business model in tactische en operationele doelen en ondernemend en onderzoekend handelen.
- Student is in staat om zowel vanuit de eigen vakdiscipline als vanuit de kwaliteiten van een boundary worker te ontwikkelen en te adviseren met betrekking tot collectieve waardegedreven ondernemingen in een complexe multi-stakeholder met behulp van een onderzoekende, empathische en ondernemende attitude.
Ingangseisen
Waar we daarmee openstaan voor studenten uit alle domeinen, vraagt deze minor wel om de fijngevoeligheid voor belangen van (commerciële) organisaties. Daarom zul je tenminste je stage succesvol afgerond moeten hebben. Daarnaast gaan we uit van een basiskennis van het concept van Business Modellen (de manier waarop een bedrijf meerwaarde creëert). Indien je nog niet met dit concept in aanraking geweest bent, zullen we je vragen om ter voorbereiding van deze minor wat basiskennis op te doen rondom dit onderwerp.
Literatuur
Verplicht:
Boeken:
1. Collectieven:
Boonstra, J. & Eguiguren, M. (2023). Allianties voor een duurzame toekomst Naar waardengedreven samenspel tussen organisaties. Boom. 208 pagina’s.
Aanbevolen
Boeken:
1. Business models en Business logic:
- Adner, R. (2012) The Wide Lens A New Strategy for Innovation. Penguin Books. 304 pagina’s.
- Jonker, J. & Faber, N. (2021). Organizing for Sustainability: A Guide to Developing New Business Models. Germany: Springer International Publishing. 242 pagina’s.
- Gassmann, O., Frankenberger, K., Choudury, M., & Csik, M. (2020). The business model navigator: The strategies behind the most successful companies. Pearson UK. 404 pagina’s.
- Paul Grefen (2015) Base/X Handbooks- Service-Dominant Business Engineering with BASE/X - Business Modeling Handbook. Createspace. 101 pagina’s .
- Collective action en coöperatieven:
- Manon de Caluwé, Edwin Kaats (2023) Samenwerken aan maatschappelijke opgaven – Plaats maken voor gedeelde verantwoordelijkheid. Boom. 384 pagina’s .
- Margaret Lund (n.d.) Solidarity as a Business Model: A Multi-Stakeholder Cooperatives Manual. Kent state university, beschikbaar op https://files.uniteddiversity.coop/Cooperatives/Multi-Stakeholder_Co-ops/Solidarity_as_a_Business_Model-A_Multi-Stakeholder_Cooperatives_Manual.pdf. 77 pagina’s.
- De Moor, T., 2023. Shakeholder society? Social enterprises, citizens and collective action in the community economy. Inaugural Addresses Research in Management Series, ERIM, Erasmus University Rotterdam, beschikbaar op https://collective-action.info/wp-content/uploads/2023/07/T_De_Moor_Shakeholder_Society.pdf. 61 pagina’s.
Artikelen en hoofdstukken uit boeken:
- Business models en business logic:
- Derks, M., Gilsing, R. & Berkers, F.H.T.M. (2023), Accelerating Transitions Through Business Model Thinking, in De Gruyter Handbook of Sustainable Entrepreneurship Research. Walter de Gruyter.
- Nieuwe economische concepten:
- Toppinen, A., Kozak, R., & D’Amato, D. (2022). Sustainable Futures and the Changing Role of Business in Society. The Role of Business in Global Sustainability Transformations, 234.
- Lagendijk, A., & Wiering, M. A. (2024). The collaborative and sharing economy: underlying trends, values and tensions. In Framing the Economy of the Future (pp. 140-157). Edward Elgar Publishing.
- Mazzarol, T., Clark, D., Reboud, S., & Limnios, E. M. (2018). Developing a conceptual framework for the co-operative and mutual enterprise business model. Journal of Management & Organization, 24(4), 551-581.
Website:
Coöperaties en collectieven:
- Cooperatie.nl
- Collectievekracht.nl
Systeemdenken:
Waters Centre for Systems Thinking (z.d.). Thinking Tools Studio. Waters Centre for Systems Thinking. Beschikbaar op https://thinkingtoolsstudio.waterscenterst.org/
Rooster
NOTK
Toetsing
Groepsopdracht , met assessment en een individuele opdracht
Aanvullende informatie
Ben je een student van een andere onderwijsinstelling en wil je een minor volgen bij Hogeschool Rotterdam dan meld je je in 2 stappen als volgt aan:
1) Meld jezelf voor de minor van je keuze aan via de blauwe knop Aanmelden. Je vindt deze knop rechtsboven op de pagina van de minor.
Download de leerovereenkomst en vul deze in.
Lever deze leerovereenkomst aan bij de examencommissie van je opleiding.
Wanneer de examencommissie goedkeuring heeft gegeven, meld je dan uiterlijk 23-05-2025 aan voor de minor in stap 2.
2) Meldt je na de goedkeuring aan in OSIRIS Aanmelding van Hogeschool Rotterdam via onderstaande link (maak eerst een account aan). https://osiris.hr.nl/osiris_aanmeld_hrprd/WelkomPagina.do?proces=KOM2509&opleiding=MINOR-RBS-VT+00
Onderdeel van het aanmelden is het uploaden van de volgende documenten:
- De leerovereenkomst ondertekend door jou en door jouw instelling;
- Een scan of foto van je Paspoort of ID bewijs;
Je ontvangt van Hogeschool Rotterdam bericht of je aanvraag positief is beoordeeld of niet.
In OSIRIS Aanmelding moet je ook het Bewijs Betaald Collegejaar (BBC) uploaden voor het collegejaar waarin je de minor wil volgen. Het BBC vraag je op bij jouw instelling nadat je hebt getekend of een machtiging hebt afgegeven voor de betaling van het collegegeld voor het collegejaar waarin je de minor wil volgen. Je ontvangt van Hogeschool Rotterdam bericht wanneer je aanmelding is goedgekeurd.
Kom naar onze online voorlichting